Nâng cấp âm thanh ô tô không đơn thuần là sự bổ sung trang thiết bị. Đó là một quy trình gồm: khảo sát hệ thống, chọn thiết bị phù hợp, thi công lắp đặt chuẩn xác, tuning âm thanh và kiểm tra sau lắp đặt. Chỉ cần một khâu sai, chất âm sẽ giảm rõ rệt, thậm chí còn tệ hơn nguyên bản.
Thực tế, phần lớn các trường hợp “độ âm thanh nhưng không hay” đều xuất phát từ những sai lầm cơ bản mà nhiều chủ xe không để ý. Dưới đây là 5 điều quan trọng nhất cần tránh, nếu bạn thực sự muốn sống trong một không gian âm nhạc chất lượng mỗi khi ngồi sau vô lăng.
Mục lục
Đây là sai lầm phổ biến nhất. Cứ hễ thấy bạn bè nâng cấp loa, thấy ai đó khen một mẫu sub, hoặc nghe nói thương hiệu này “đang hot” là lập tức đặt mua. Nhưng âm thanh xe hơi không phải cứ thiết bị xịn là hay. Nó phải phù hợp với:
Một số xe có khoang cabin đặc biệt như Honda City, Mazda 3, CR-V… đều có “nhược điểm âm học” khác nhau. Nếu không tính toán, thiết bị lắp lên sẽ không phát huy được 100% khả năng.
Việc lắp đặt chiếm đến một nửa chất lượng của toàn bộ hệ thống âm thanh xe hơi. Dù bạn chọn thiết bị tốt đến đâu, chỉ một lỗi nhỏ trong quá trình thi công cũng đủ khiến âm thanh méo, nhiễu, thiếu lực hoặc thậm chí xuống cấp theo thời gian. Vì vậy, khi nói đến “điều cần tránh khi độ âm thanh xe hơi”, lắp đặt sai kỹ thuật luôn đứng ở nhóm quan trọng nhất.
Để hiểu rõ những lỗi thường gặp, chúng ta cần nhìn sâu hơn vào từng yếu tố kỹ thuật dưới đây.
Một trong những lỗi nghiêm trọng và phổ biến nhất nằm ở đường dây điện. Hệ thống âm thanh trên xe sử dụng hai loại dây: dây nguồn và dây tín hiệu. Nếu hai loại dây này chạy sát nhau, hoặc bị đặt chồng chéo không đúng cách, dòng điện từ dây nguồn rất dễ gây nhiễu lên dây tín hiệu.
Khi dây nguồn và dây tín hiệu được đi sai chuẩn, hệ thống âm thanh sẽ dễ dàng xuất hiện tiếng “rè rè” hoặc “xì xì” khó chịu, đặc biệt rõ hơn khi tăng ga bởi nhiễu điện theo vòng tua động cơ. Tín hiệu âm thanh lúc này không còn sạch, khiến dải bass mất đi độ chính xác, thiếu lực và bị nén; trong khi treble trở nên kém mịn, thiếu độ thoáng cần thiết. Ngoài ra, việc nhiễu điện đi vào đường tín hiệu khiến DSP không thể xử lý chính xác, dẫn đến toàn bộ sân khấu âm thanh bị sai lệch so với thiết kế ban đầu.
Đây là lỗi mà nhiều gara nhỏ hoặc thợ thiếu kinh nghiệm hay mắc phải, bởi họ không hiểu sâu đặc tính nhiễu điện trên xe hơi.
Cửa xe là nơi gần loa nhất, đồng thời cũng là bề mặt mỏng dễ rung nhất. Khi thay loa công suất lớn hơn loa zin, màng cửa sẽ chịu lực rung mạnh hơn. Nếu không được dán chống rung:
Rất nhiều khách hàng gặp tình trạng “độ loa xong nghe không hay như quảng cáo” – thực tế phần lớn do thiếu chống rung, chứ không phải loa kém chất lượng.
Một số thợ không đủ kinh nghiệm sẽ cố gắng “lắp cho vừa” bằng mọi cách, dẫn đến các lỗi như:
Những thao tác này có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng như:
Hệ thống âm thanh công suất lớn yêu cầu:
Nếu đấu nối ẩu:
Đây là lý do tại sao bất kỳ hệ thống âm thanh nghiêm túc nào cũng cần kỹ thuật viên được đào tạo, không phải thợ điện xe hơi thông thường.
Một sai lầm mà rất nhiều người gặp phải khi độ âm thanh xe hơi là chỉ tập trung nâng cấp loa hoặc sub nhưng lại bỏ qua cách âm. Thực tế, trong môi trường cabin ô tô, tiếng ồn luôn hiện diện ở nhiều dạng khác nhau: tiếng gió, tiếng lốp, rung gầm, tiếng vọng từ chính khoang xe… Nếu không xử lý cách âm đúng cách, những tiếng ồn này sẽ chen vào dải âm, làm giảm độ chi tiết và khiến hệ thống âm thanh không thể phát huy hết khả năng. Đây là lý do vì sao rất nhiều người sau khi nâng cấp thiết bị vẫn cảm thấy âm thanh chưa “hay hơn bao nhiêu”.
Bass là dải âm chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi xe không có cách âm. Khi tiếng ồn gầm và tiếng vọng từ cửa xe chưa được xử lý, dải bass rất dễ bị loãng, không xuống sâu và mất đi độ chắc. Đối với các hệ thống có subwoofer, khoang xe không được cách âm còn gây hiện tượng cộng hưởng, khiến bass bị “phình”, nghe đục và thiếu kiểm soát..
Dải mid là nơi tái tạo giọng ca sĩ và phần lớn nhạc cụ. Khi cửa xe không được chống rung, tiếng ồn lốp và gió sẽ lấn chiếm tần số trung, khiến vocal bị mờ, không nổi và mất cảm xúc. Đây là lý do nhiều người nâng cấp loa mid – tweeter rất tốt nhưng vẫn không nghe rõ lời bài hát: phần nền ồn đã “ăn” mất sự rõ nét mà loa phát ra.
Treble là dải âm cao, rất nhạy với các bề mặt phản xạ trong cabin. Khi không gian xe tồn tại nhiễu động – rung cửa, tiếng gió, tiếng vọng – treble sẽ phản xạ lộn xộn, dẫn đến hiện tượng chói hoặc gắt. Những bản nhạc giàu chi tiết sẽ mất đi độ trong và độ sắc vốn có, khiến người nghe cảm giác mệt tai khi tăng âm lượng.
DSP (Digital Signal Processor) là công cụ quan trọng để cân chỉnh âm thanh. Tuy nhiên, nếu cabin chưa được cách âm hoặc cách rung đầy đủ, các chỉ số đo được bằng micro calibration sẽ luôn sai lệch. Điều này khiến kỹ thuật viên rất khó tinh chỉnh vị trí sân khấu âm thanh, độ trễ (delay) hoặc EQ. Kết quả là hệ thống dù có thiết bị tốt vẫn không đạt được độ cân bằng như mong muốn.
Một hệ thống âm thanh xe hơi không thể hay nếu các thiết bị bên trong không được phối hợp một cách đồng bộ. Đây là sai lầm nghiêm trọng mà nhiều chủ xe thường mắc phải khi cố gắng tiết kiệm chi phí bằng cách mua thiết bị giá rẻ, hoặc mua từng món lẻ mà không cân nhắc sự tương thích giữa chúng. Âm thanh xe hơi hoạt động theo nguyên tắc giống như một chuỗi hệ thống: loa, amply, DSP, dây nguồn, dây tín hiệu, subwoofer… tất cả phải hòa hợp thì mới tạo ra âm thanh chính xác và dễ chịu.
Nếu chỉ tập trung “nâng một món thật đắt”, trong khi các thiết bị còn lại quá yếu hoặc chất lượng thấp, hệ thống sẽ mất cân bằng. Ví dụ, loa cao cấp nhưng amply không đủ công suất sẽ khiến tiếng méo và làm loa nhanh xuống cấp; hoặc ampli mạnh nhưng loa công suất nhỏ sẽ dẫn đến cháy loa chỉ sau một thời gian ngắn. Bên cạnh đó, việc kết hợp thiết bị không đồng bộ còn khiến âm trường lệch, bass quá thừa hoặc quá thiếu, vocal bị chìm hoặc treble bị chói.
Rất nhiều gara lắp xong là trao xe cho khách, bỏ qua bước quan trọng nhất của một hệ thống âm thanh xe hơi: tuning và kiểm tra lại. Điều này khiến hệ thống dù có cấu hình tốt đến đâu cũng chỉ hoạt động ở mức “nghe được”, chứ không hay. Tuning chính là quá trình tối ưu hóa âm thanh để phù hợp với không gian cabin, vị trí ghế ngồi và đặc tính từng loa – đây là yếu tố quyết định sự chính xác và cảm xúc của toàn bộ hệ thống.
Nếu không tuning, dải treble có thể quá sáng hoặc quá gắt, mid không rõ và vocal thiếu cảm xúc, còn bass thì dễ bị thừa, ù hoặc lệch pha. Cabin xe hơi vốn có nhiều điểm phản xạ và hấp thụ âm khác nhau, khiến tín hiệu âm thanh thô không bao giờ tái tạo chính xác nếu không tinh chỉnh bằng DSP. Nói cách khác: thiết bị càng tốt thì càng cần tuning kỹ.
Sau vài ngày hoặc vài tuần sử dụng, dây nguồn – mass – dây tín hiệu có thể bị lỏng nhẹ, sub có thể lệch pha, cửa xe có thể xuất hiện rung nhỏ và ampli có thể nóng hơn bình thường. Nếu không kiểm tra lại, những lỗi nhỏ này sẽ tích tụ thành lỗi lớn: âm thanh xuống cấp, tiếng méo rõ rệt và thiết bị nhanh hỏng. Đây là lý do các hệ thống cao cấp luôn đi kèm giai đoạn hậu kiểm sau lắp đặt.
Việc nâng cấp âm thanh xe hơi không đơn thuần là thay loa hay bổ sung thêm subwoofer. Để đạt được một hệ thống thực sự hay, giàu chi tiết và cân bằng, bạn cần hiểu rõ những sai lầm dễ mắc phải trong quá trình độ âm thanh. Từ việc lựa chọn thiết bị phù hợp, đảm bảo kỹ thuật lắp đặt chuẩn xác, xử lý cách âm đúng cách, cho tới việc tránh sử dụng linh kiện giá rẻ thiếu đồng bộ và đặc biệt là không bỏ qua bước tuning — tất cả đều là những yếu tố quyết định chất lượng cuối cùng của hệ thống.
Hy vọng với những chia sẻ từ Audiozone sẽ giúp bạn có kiến thức tốt nhất để nâng cấp âm thanh chiếc xe yêu quý của mình.
Kính gửi quý khách hàng, đối tác và các bạn yêu thích âm thanh xe hơi, Trước tiên, AudioZone xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý khách...
Xem thêm >
Âm nhạc trên ô tô không chỉ đơn thuần là giải trí mà còn tạo nên bầu không khí dễ chịu, giảm căng thẳng, giúp người lái tập trung...
Xem thêm >
Trong lĩnh vực nâng cấp âm thanh ô tô, Rebec luôn được biết đến như một thương hiệu Ý danh tiếng, gắn liền với những mẫu loa có chất...
Xem thêm >
Động cơ mạnh mẽ, công nghệ phong phú, sang trọng – là những lý do để thuyết phục các chủ tịch tậu Explorer 2023. Nhưng ồn là lý do...
Xem thêm >
